خودآگاهی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که در طی فرایند کوچینگ روی می دهد. دلایل، ریشه ها و انگیزه های پشت پرده بسیاری از مسایل زندگی شخصی و حرفه ای شما در حالت خودآگاهی آشکار می شوند. در این وضعیت متوجه می شوید که چرا هدف یا آرزوی خاصی را دنبال می کنید یا اینکه چرا تا به حال به هدف یا آرزوی مشخصی نرسیده اید، حتی متوجه می شوید که آیا آنچه تا به حال می خواستید خواسته قلبی شما بوده یا به دلایل دیگری چنین خواسته هایی داشته اید. وقتی شما به چنین سطح از خودآگاهی برسید انتخاب مسیر و گزینه صحیح ساده تر شده و شانس موفقیت در مسیر تحقق اهداف شما افزایش می یابد.
یکی از مفیدترین ابزارهایی که به مراجع برای ایجاد آگاهی کمک می کند پنجره ی جوهریست. در سال ۱۹۹۵ دو روان شناس آمریکایی به نام های جوزف لافت و هری اینگهام مدل پنجره ی جوهری را ارائه کردند. این مدل نام خود را از اول اسمهای این دو فرد گرفته است. همان طور که در شکل شماره 1 میبینید پنجره جوهری از چهار بخش تشکیل شده است.
این ناحیه شامل اطلاعاتی درباره مراجع است که هم خودش و هم دیگران از آن آگاه هستند. مثل محل زندگی، فرزندان، شغل و رشته تحصیلی، احساسات و علایق، طرز رفتار و تعامل، اهداف و خواسته ها، دانش و مهارت های مراجع که هم خودش نسبت به آنها آگاهی دارد هم دیگران.
این ناحیه شامل اطلاعاتی ست که دیگران از آن خبر دارند ولی برای خود مراجع ناشناخته است. از این ناحیه می توان به عنوان ناحیه ناآگاهی و بی خبری از خود نام برد. افراد معمولا جنبه هایی شخصیتی دارند که از آنها ناآگاه هستند مثلاً ممکن است دیگران مراجع را فرد کوشا و سخت کوشی بدانند. در صورتی که خودش چنین طرزفکری نداشته باشد. این جاست که کوچ می تواند با ارائه بازخورد به مراجع کمک کند تا این ناحیه را کم کند و ناحیه ی آشکار را بسط دهد.
این ناحیه شامل اطلاعاتی ست که برای خود مراجع شناخته شده است، ولی این اطلاعات را از دیگران پنهان می کند. مثلاً حساسیت ها، نیت های پنهانی، رازها و هر چیزی که مراجع درباره خودش می داند؛ ولی آنها را از دیگران پنهان می کند. این که بعضی اطلاعات و احساسات خصوصی مخفی و پنهان بمانند طبیعی است، ولی اگر این ناحیه خیلی گسترده باشد، باعث میشود کوچ نتواند به مراجع کمک زیادی کند. چون بعضی از این اطلاعات برای حرکت مراجع به سوی اهداف مهم اند در نتیجه افشاگری مراجع، میتواند کمک زیادی در این رابطه نماید. ناحیه پنهان وقتی مراجع به کوچ اعتماد کند، کم می شود.
این ناحـیه شامل اطلاعات، احسـاسات، تواناییرهای نهفته، استعدادها و تجربه هاییست که هم برای مراجع، هم برای دیگران ناشناخته است. یکی از وظایف کوچ، آگاهی بخشی به مراجع است تا با شناسایی استعدادها، قابلیت ها و توانمندی های ناشناخته اش، بتواند محدوده این ناحیه را کاهش دهد.
